Τα άγανα αποτελούν αποξηραμένα τμήματα φυτών που περιέχουν σπόρους και που το καλοκαίρι ξεραίνονται και διασπείρονται. Θεωρούνται μάλιστα από τα συχνότερο «επείγοντα» περιστατικά, καθώς μπερδεύονται στα μακρύ, άφθονο τρίχωμα των ζώων.
Τα άγανα κολλούν εύκολα στο τρίχωμα των σκύλων που συνηθίζουν να κάνουν βόλτες ανάμεσα σε ψηλά γρασίδια. Τα άγανα λειτουργούν σαν ξένα σώματα και μπορούν να ενσφηνωθούν στον ακουστικό πόρο, μέσα στη μύτη, ανάμεσα στα δάχτυλα, κάτω από το δέρμα, μέσα στο στόμα και στα εξωτερικά γεννητικά όργανα. Σε σοβαρότερα περιστατικά, μπορούν να μεταναστεύουν βαθύτερα στο αναπνευστικό και το πεπτικό σύστημα διαμέσου της μύτης και του στόματος αντίστοιχα. Το ιδιαίτερο σχήμα τους, αποτρέπει την μετακίνησή τους προς τα πίσω με φυσικό τρόπο, κάνοντας τη μετανάστευσή τους σε βαθύτερους ιστούς εύκολη με την κίνηση του σώματος, αλλά και τις φυσιολογικές κινήσεις του αναπνευστικού και του πεπτικού συστήματος.
Συνήθως, τα άγανα προσκολλώνται στο δέρμα και μεταναστεύουν στα βαθύτερα στρώματα προκαλώντας επώδυνα συρίγγια που φλεγμαίνουν. Οι φλεγμονές αυτές παρατηρούνται συνήθως ανάμεσα στα δάχτυλα και τείνουν να επανεμφανίζονται παρά τη χορήγηση αντιβιοτικών. Εκείνα που ενσφηνώνονται στις ρινικές κοιλότητες μπορούν να προκαλέσουν παροξυσμικό φτέρνισμα ενδεχομένως με επίσταξη, ενώ εκείνα που ενσφηνώνονται στον ακουστικό πόρο, προκαλούν παρατεταμένο κούνημα του κεφαλιού και ωτίτιδα.
Από την άλλη πλευρά, σε περίπτωση που το άγανο περάσει στον θώρακα ή στην κοιλιά, τα κλινικά συμπτώματα είναι σοβαρότερα και ενδέχεται να παρατηρηθεί πυρετός, ανορεξία, απώλεια σωματικού βάρους, δυσχέρεια κατά την άσκηση και ποικίλα άλλα συμπτώματα ανάλογα με την εντόπισή του.
Η προσεκτική κλινική εξέταση θα συμβάλει στον εντοπισμό του άγανου αν και ενδεχομένως να απαιτείται ηρέμηση γιατί οι αλλοιώσεις μπορούν να είναι πολύ επώδυνες. Απεικονιστικές εξετάσεις όπως η υπερηχοτομογραφία, ο ακτινογραφικός έλεγχος και η μαγνητική τομογραφία ίσως είναι επιβεβλημένες για τον εντοπισμό αγάνων που είναι καθηλωμένα σε βαθύτερους ιστούς ή σωματικές κοιλότητες.
Η αφαίρεση των ξένων σωμάτων συχνά απαιτεί μικρής ή μεγαλύτερης έκτασης χειρουργικές επεμβάσεις. Επιπλέον, μπορούν να χορηγηθούν αντιβιοτικά φάρμακα, καθώς και φάρμακα για τον πόνο και τη φλεγμονή.
Για να είναι ο σκύλος μας ασφαλής, θα πρέπει να ελέγχουμε το τρίχωμα και τις πατούσες του μετά από κάθε βόλτα. Επίσης, σημαντική είναι και η τακτική περιποίηση του τριχώματος κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του καλοκαιριού. Τέλος, εάν είναι εφικτό, είναι καλύτερα να αποφεύγουμε τις βόλτες σε πάρκα και περιοχές με άφθονη βλάστηση.
